Burada dikkatimi çeken nokta sistemi temsil eden karakterin kadın olması. Saramago’nun Körleşme’sinde görüleceği üzere yaratılan anarşiden yararlanan ve yeniden tahakküm kurmaya çalışan erkek figürüdür. Kadın pozisyonu farklıdır. Leone’nin Bir Zamanlar Batıda’sında da öyledir, hatta özgürlük heykeli de bu anlamda okunabilir. Otomatik Portakal’da sistem bundan payını alır. Herşey erkektir. Ancak Forman’ın izlediği yol erildir. Bu açıdan film daha da başka oluyor.

Filme göre değerlendirdiğimizde esas özgürlük ölümdür sonucuna ulaşılıyor. Sonuçta tımarhaneden kaçanların nereye koştuğunu bilmiyoruz (esasen biliyoruz), yine sistemin kucağına koşuyorlar. Shakespeare’in Macbeth’e söylettiği ”Yaşam bir masal; kaçığın birinin anlattığı” sözünü hatırlayalım. Ya da eski mitoslarda anlatıla gelen gerçekten dünyayı yaratan kişinin bir deli olabileceği fikri.

Her ne kadar filmden biraz sapıyor olsam da, sonuçta bu dünya kocaman bir tımarhane ve kaçılabilecek hiçbir yer yok, bu durumun farkında olan kişi kızılderili karakter belki de bu yüzden McMurphy’i öldürür. Tımarhaneden kaçanlar sadece kaçtıklarını sanırlar.