Wes Craven ve George A. Romero aynen Hakan’ın dediği gibi kariyerlerinin sonuna gelmiş, eski ihtişamlı dönemlerini mumla aratan yönetmenler. Hele Romero, ki kendisi zombi türünün babası sayılır neredeyse, kendi kendini o kadar tekrarlamakta ve ciddiye almaktadır ki son filmleri fanatiklerinin bile canını sıkmaktadır. Bense tam tersine Dario Argento’nun bunlardan daha üstte olduğunu düşünüyorum. Nedenlerim çok. İlk önce kendisini diğer ikisinden daha bağımsız buluyorum. Üstelik daha zorlu yollardan geçerek bu noktaya gelmiştir. Her üç yönetmen de istismar sinemasına hizmet etmektedir ve bundan daha değerli bir yere taşınmamalıdır. Hitchcock, Kubrick veya Clouzot gibi autörlerle kıyaslamak abes olacaktır. Hatırlayalım; yine bu sitede sanatın anlamı konusunda yaptığımız bir tartışmada sonuca değil, yaratıma bakmamız gerektiğini konuşmuştuk. Bu durumda Hitchcock, Kubrick veya Clouzot’yu Argento ile kıyasladığımız kriterler önemini yitiriyor.

Argento maalesef eskisi kadar iyi film yapamıyor, kabul ediyorum. Evet oyuncusunu iyi yönetemez, zaten bunun için kastığını zannetmiyorum. Fakat ek olarak son dönem filmlerinde zorunlu bir oto-sansür uyguladığı gözden kaçmıyor. Bunun çeşitli sebepleri var. Eğer daha geniş bir izleyici kitlesine ulaşmayı amaçlıyorsanız sizi kontrol etmelerine izin vermek zorundasınız. Argento’yu Argento yapan kanlı ve gore sahneleridir. Bazı sahneler sürrealdir hatta. Asıl dehası bu sahnelerin çözümlenmesiyle ortaya çıkar. Eh, sansür nedeniyle kendini dizginlediğinde ortaya çıkanlar, hadi beni bırakın, Argento hastalarının bile sinirlerini bozmaktadır. “Trauma”, “The Phantom of the Opera”, “Sleepless”, “The Card Player” ve anladığım kadarıyla “Giallo” böyle filmlerdir.

Ama yine de son dönem filmlerinden mesela “Stendhal’s Syndrome” şiir gibidir. Sadece ilk bölümdeki rüya sahnesi için bile izlenmeye değerdir. “Mother of Tears” son dönemde doğru düzgün gore izleyemeyen sınırlı izleyicinin yüreğine su serpmiştir. Ama asıl iyi işleri, uzun metrajlı değil bir dizi prodüksiyonunda gerçekleştirmiştir. “Masters of Horror” adlı gerçekten kaliteli bir yapımda “Jenifer” ve “Pelts” gibi giallo dışı iki bölüme imzasını atmıştır ki korku filmi camiasında halen hararetle konuşulur bunlar. Çünkü sansürsüzdür ve yönetmen sınırlarını kaldırmıştır. Bence Argento’yu bunları göz önünde bulundurarak eleştirmek daha doğru olacaktır (Ben de eleştiriyorum zaten).

Aslında Craven ya da Romero ile mukayese etmedim; bahsettiğim sadece modern korku sinemasında öyle veya böyle yer edinmiş yönetmenlerin çoktandır kendilerini tekrar ettikleri ve eski formlarından hayli uzak performanslar sergiledikleri…

Türkiye’de ve hemen hemen bütün dünya ülkelerinde çok satan kitaplara ve en çok izlenen filmlere bakıyorum da, midem bulanıyor ve kusmak istiyorum… Bu yazı da o tiksintinin eseridir, öyle görebilirsin… Argento son 23 yıldır sadece gişeyi düşünen ticari filmler çekiyor. Eskiden de gişeyi düşünüyor / hedefliyordu belki; ama eski ustalığından eser yok. Suspiria, Tenebre veya Opera dönemleri kanımca 1987’de kapandı ve açılmayacak gibi görünüyor. Yahu diyorum, yarın bir gün ölüp gideceksin, çektiğin filmlere bak!… Argento’nun golf oynamasını düşünmem biraz da bu hissiyatla ilintili…

Ama şu:

Ticari film ile sanatsal film aynı kavşakta buluşabilir ki Hitchcock, Kubrick, Clouzot gibi sinema tanrıları bunun örneklerini vermiştir. Yani ticari kaygılar gütmek sinema adına ihanet sayılmaz, sayılmamalıdır… Psycho 30 gün içinde montaj masasına serilmiştir örneğin (Bu kadar sansasyon yaratacağını Hitchcock bile tahmin etmemişti)… Clouzot ise filmleri çok iş yapmasına rağmen sinema yaşamından uzaklaşmıştır… Craven, Romero ya da Argento, moruklamalarına rağmen hala arka bahçelerinde oynuyorlar ki bu da sinema adına vakit kaybı. Sarfedilen ışığa, kurulan setlere, harcanan paraya yazık… Bir de “bağımsız” olduklarını vurguluyorlar. Yerim öyle “bağımsızlığı.” Bunlar sadece etiket… Kubrick bağımlı mıydı allasen?

Amacım “büyük” şefleri anarak “küçük” maestroları ezmek değil… Sadece, “sinemanın ölümü”nden bahsediyorum, hepsi bu…