Kült Filmler

Yazının öteki bölümlerini okumak için tıklayınız: Birinci ve üçüncü bölüm. “Filmlerin çoğu yüzeyde dolaşıyor. Derinlere inemiyorlar, çünkü saatte elli mil hızla su kayağı yapan birisi su yüzeyinin altına inemez. Fakat botunuz durursa -hatta yavaş bile gitse- inip suyun derinliklerine dalabilirsiniz. İyi fikirlerin olduğu yer diptir.” (David Lynch) (1) Bastırılmışın Geri ...

Yazının diğer bölümlerini okumak için tıklayınız: İkinci ve üçüncü bölüm. Giriş  “In a way, all of David Lynch’s films, but especially ‘Mulholland Drive’, differ greatly from the cinematic customs the average audience might know from commercial mainstream movies. Lynch’s work does not easily lend itself to an analysis of classical ...

Yazı dizisinin öteki bölümlerini okumak için bkz: Birinci, ikinci, üçüncü bölüm. Fiziksel & Ruhsal Deformasyon “Bütün dünyanın vahşi bir kalbi var ve her şey bir garip. Ne kadar isterdim, benim için ‘Love Me Tender’ şarkısını söylemeni. Ah, ne kadar isterdim, gökkuşağının üzerinde bir yerde olmayı. Her şey çok kötü oysa.” ...

Yazı dizisinin diğer bölümlerini okumak için bkz: Birinci, ikinci, dördüncü bölüm. Blue Velvet, Lost Highway & Birbirine Benzeyen Karakterler İki filmde ruhsal bir benzerlik vardır, daha önce de kısmen değinmiştim. Bu bölümde Jeffrey Beaumont (Kyle MacLachlan) ile Pete Dayton (Balthazar Getty) benzerliğine bakarken iki sahneyi kısaca analiz edeceğim: Pete, çimlerin ...

Yazı dizisinin diğer bölümlerini okumak için bkz: Birinci, üçüncü ve dördüncü bölüm. Gizemli Adam & Bastırılmışın Geri Dönüşü “Ekranlar, videolar, röportajlar arasında yalnızca başkaları tarafından görülmüş olanı görüyoruz.” (Jean Baudrillard, Kötülüğün Şeffaflığı) (1) “Belirsizlik, yaşamın tüm alanlarına sızmıştır.” (Jean Baudrillard, Kusursuz Cinayet) (2) Lost Highway kendi sinemasal evrenine gönderme yapan ...

Yazı dizisinin diğer bölümlerini okumak için bkz: İkinci, üçüncü ve dördüncü bölüm. “Bize düşen gerçekliği sağlamak değil, gösterilemeyen kavranabilir için yeni imalar icat etmektir.” (François Lyotard, Postmodernizm) (1) “Postmodern, moderne karşı; hiyerarşi yerine anarşiyi, amaç yerine oyun’u, merkezlenme yerine dağılma’yı, tür/sınır yerine metin/metinlerarasını, belirlenmişlik yerine belirsizliği ikame eder.” (Ihab Hassan, ...

Yazının öteki bölümlerini okumak için bkz: Birinci, ikinci ve üçüncü bölüm. Şiddetin Estetiği “Size suçların gece işlendiğini hatırlatırım.” (FBI Ajanı Dale Cooper, Twin Peaks’lilere seslenirken. Klasik film noir’ın karanlık atmosferine bir gönderme.) “Habil’den bu yana hiçbir ceza suç işlenmesini önlemedi.” (Krzysztof Kieslowski, Krótki film o zabijaniu / Öldürme Üzerine Bir ...

Yazının öteki bölümlerini okumak için tıklayınız: Birinci bölüm, ikinci bölüm, dördüncü bölüm. Vertigo Bağlantısı, Düşler & Primal Scene “…Toplumsal uzamda olduğu gibi, her eviçinin de merkezinde, resmen tanınan ama aynı zamanda yararlı ve verimli (doğurgan) tek bir mekân vardır. Anne-babanın yatak odası. Bunun dışında kalanınsa, silinmekten başka yolu yoktur.” (Michel ...

Yazının diğer bölümlerini okumak için tıklayınız: Birinci bölüm, üçüncü bölüm, dördüncü bölüm. Böcekler, Toplum Mühendisliği & Lynchville “Bayan Palmer, bu dünyada çirkin ve karanlık şeyler de var. Çocuklarımıza anlatamayacağımız kadar kötü şeyler.” (Özel Ajan Dale Cooper; Twin Peaks, 2. Sezon, 18. Epizot) Sakin kasabanın çimlerinin arasında, yüzeye göre daha derinde ...

“Film noir is a beautiful feeling for trouble and the realm of the unknown night. I like it because it allows the viewer to dream.” (David Lynch) “Kara film, huzursuzluğa iyi gelen güzel bir duygudur ve bilinmeyen gecenin ülkesidir. Onu seviyorum, çünkü izleyicinin hayal etmesine izin veriyor.” (Çev. Hakan Bilge) ...

Dinsel Referanslar Yazının diğer bölümleri için bkz: Birinci ve ikinci bölüm. “Babalarımızın hayatta kalmasını istemeyiz. Ölmelerini isteriz. Anksiyetenin en kesin nesnesi, yaşayan bir babadır. Bu bize David Lynch’in filmlerini son derece dikkatli bir şekilde izlememizi önerir. Yani, bu filmlerde neyi ciddiye alacağımızı, neyi almayacağımızı anlamak için.” (1) Anne bedeninden kopuş ...

Oedipus Kompleksi & Doğum Travması Yazının devamı için bkz: Birinci ve üçüncü bölüm. “Nevrotik kişi sadece biraz daha erken bir aşamada, doğum travmasında takılıp kalmıştır.” (Otto Rank, Doğum Travması) (1) Modern psikanaliz, klasik Hollywood anlatı (narration) sineması ve toplumsal dizge gibi oedipus kompleksi de bir ölçüde hiyerarşik ve indirgemecidir. Bir ...

Giriş & Genel Bir Çerçeve Yazının devamı için bkz: İkinci ve üçüncü bölüm. Bir debut film olan Eraserhead (1977, Silgikafa) nükleer savaştan arta kalan bir izbeliği çağrıştıran tuhaf bir uzamı merkez edinmiştir. Uzamsal seçim, düşlere hapsolan bir zihni betimleyebilmek için handiyse yerinde bir karar gibi görünür. Çünkü başfigür Henry Spencer’ın ...

Hamartia Hamartia (Telaffuz: Amartia / Hamartia / Hamarşia) Yunanca bir kelimedir ve antik tragedyada karakterin yıkımına sebep olan ölümcül hata ya da kusur (Tragic Flaw) anlamına gelir. Aristo’nun Poetika’sı başta olmak üzere anlatıyla ilgilenen birçok temel eserde bu anlamda kullanılmaktadır. Ödipus’un zekâsı, kibri ve hakikati keşfetme arzusu, Phaedra’nın yasak aşkı, ...

“Sizin dünyanızın erdemlerini yadsıyan suçlular, yasak bir dünya kurmayı umutsuzca kabul ederler. Orada yaşamayı kabul ederler. Orada hava iğrençtir: Onlar bu havayı solumayı bilirler. Aşkta olduğu gibi, kendilerini dünyadan ve dünyanın yasalarından ayırırlar. Onların dünyası ter, sperm ve kan kokar.” (Jean Genet, Hırsızın Günlüğü) Giriş Fransız yazar Jean Genet’nin 1950 ...