Modern Klasikler

“Film noir is a beautiful feeling for trouble and the realm of the unknown night. I like it because it allows the viewer to dream.” (David Lynch) “Kara film, huzursuzluğa iyi gelen güzel bir duygudur ve bilinmeyen gecenin ülkesidir. Onu seviyorum, çünkü izleyicinin hayal etmesine izin veriyor.” (Çev. Hakan Bilge) ...

Dinsel Referanslar Yazının diğer bölümleri için bkz: Birinci ve ikinci bölüm. “Babalarımızın hayatta kalmasını istemeyiz. Ölmelerini isteriz. Anksiyetenin en kesin nesnesi, yaşayan bir babadır. Bu bize David Lynch’in filmlerini son derece dikkatli bir şekilde izlememizi önerir. Yani, bu filmlerde neyi ciddiye alacağımızı, neyi almayacağımızı anlamak için.” (1) Anne bedeninden kopuş ...

Oedipus Kompleksi & Doğum Travması Yazının devamı için bkz: Birinci ve üçüncü bölüm. “Nevrotik kişi sadece biraz daha erken bir aşamada, doğum travmasında takılıp kalmıştır.” (Otto Rank, Doğum Travması) (1) Modern psikanaliz, klasik Hollywood anlatı (narration) sineması ve toplumsal dizge gibi oedipus kompleksi de bir ölçüde hiyerarşik ve indirgemecidir. Bir ...

Giriş & Genel Bir Çerçeve Yazının devamı için bkz: İkinci ve üçüncü bölüm. Bir debut film olan Eraserhead (1977, Silgikafa) nükleer savaştan arta kalan bir izbeliği çağrıştıran tuhaf bir uzamı merkez edinmiştir. Uzamsal seçim, düşlere hapsolan bir zihni betimleyebilmek için handiyse yerinde bir karar gibi görünür. Çünkü başfigür Henry Spencer’ın ...

Peter Brook’un yönetmenliğini yaptığı Lord of the Flies (1963, Sineklerin Tanrısı) filmi, William Golding’in aynı isimli romanından uyarlamadır. Film konu olarak bir uçak kazasından arta kalan bir grup çocuğun adaya düşmeleri ve bu adada yaşamlarını sürdürmeleri etrafında gelişen bir dizi olay temelinde senaryolaştırılmıştır. Film insan doğasına yönelik oldukça sorgulayıcı ve ...

Cul-de-sac, Roman Polanski’nin ilk filmlerinden biridir. 1966 yapımıdır. Türkçeye “Bozuk Düzen” şeklinde çevrilmiştir. Haliyle bu çeviri de filmin içeriğini ya da anlatması gereken fikri vermekten yoksundur. Çocuklarına eziyetler eden babanın hikâyesini anlatan bir filmdir. Yolu yanlışlıkla bir şatoya düşen bir mafya babasının hikâyesi etrafında gelişir. Sıkı bir psikanalitik içeriği olmakla ...

“8 ½ evrenden daha esrarengiz.”[1] Astronot German Titov Federico Fellini’nin 8 ½ filmi, biçimsel ve içerik olarak geleneksel sinemadan özgün bir şekilde ayrılan, modern ve serbest bir üslupla perdeye aktarılmış sinema tarihinin çok önemli klasiklerinden biridir. Yönetmenin La dolce vita adlı filminden sonra (bu büyük bütçeli film İtalya’da ve tüm ...

“Bir idam mahkûmu ölümünden bir dakika önce şöyle düşünmüş: Eğer yüksek bir yerde, bir kayanın üzerinde, iki ayağımın sığacağı kadar bir yer verseler ve deseler ki, ‘Çevrende okyanuslar, altında uçurumlar, korkunç bir yalnızlık içinde böylece dikilmeye razı mısın?’ Bütün samimiyetimle şu cevabı verirdim: ‘Evet razıyım! Yeter ki yaşayayım, binlerce yıl ...

Giriş, Bir Fontane Uyarlaması “Wie im Himmel, Wie in der Hölle” (Cennetteki gibi, Cehennemdeki gibi) [Rainer Werner Fassbinder, “Effi Briest”] Fassbinder’in en ilgi çekici filmlerinden biridir “Effi Briest”. Film 1974 yapımı olup Theodore Fontane’nin aynı isimli romanından uyarlamadır. Fontane’nin diğer romanlarında olduğu gibi romanın asıl konusu 19. yüzyıl sonu Prusya’sında ...

Voyager filmi 1991 yapımı, Max Frisch’in Homo Faber romanından, Volker Schlöndorff tarafından yapılan bir uyarlamadır. “Homo Faber” Alman kültürel geleneğinde kendini romantik element ile bağlantılandırmıştır ve sosyal bir norm olarak teknokrasinin bir eleştirisini yapmıştır. Dolaylı anlamda politik bir romandır. Daha çok metafizik ve kişisel sorunlar ile içli dışlı olunmuştur.  Kişisel açıdan bakıldığında, Frisch ve Schlöndorff’un ...

“Das Glück ist nich immer lustig.” [Rainer Werner Fassbinder, Angst essen Seele auf] “Angst Essen Seele Auf” (Korku Ruhu Kemirir) 1973 yapımı bir Fassbinder filmidir. Filmin directoral tarzı ve anlatısal içeriği dikkate değer biçimde ilk dönem filmlerinden farklılık arz eder. Onun ilk filmlerinde kullandığı tarzdan sonraki filmlerine doğru gittiğinizde solgun ...

Coen Kardeşlerin yönetmenliğini yaptığı Barton Fink filmi, top 10 listemi çıkarsam muhtemelen bu listede Fellini’nin 8½ (1963) filmi ile yan yana yer alırdı. Tıpkı 8½ filminde olduğu gibi Barton Fink de aslı esasında bir yaratıcılık krizini konu alır. Lakin salt bunun etrafında dönmez. Broadway’de oyunlar yazan bir karakterdir Barton Fink ...

Aşağıda, Criterion Collection’dan çıkan kimi filmlerin analizlerinin yer aldığı linkler var. Kolayca bulunabilip okunsun diye bir araya getirdik. Ayrıca Roland Barthes’ın iki kritiğini de meraklısı için ekledik. Yazarların isimlerine göre alfabetik olarak linkledik.  Film okumaları devam ettikçe sayfa da güncellenmeye devam edecektir.  İyi okumalar. Cihan Gündoğdu Otto e mezzo (1963, ...

Birazdan okuyacağınız yazının asal konusu Picnic at Hanging Rock (1975, Hanging Rock’ta Piknik/Sevgililer Günü Pikniği) olsa da söz konusu şiirsel filmi derinlemesine kavrayabilmek için kapalı çekmecelerini bir bir açmamız gerekecek. Önce Peter Weir’a ve ilk önemli yapıtlarını verdiği kendi kıtasına, Avustralya sinemasına kısaca bakacağız. Ardından Picnic at Hanging Rock’u Viktoryen ...

“Herhangi bir coğrafyada öldürülen çocuklara…”  Full Metal Jacket Üzerine 12 Tez 1. Full Metal Jacket’ın (1987) eğitim kampında yakın geleceğin ölüm–makineleriyle birlikte koşarken Eğitim Çavuşu Hartman’ın (R. Lee Ermey) ironik şarkılarından (‘askerî marş’ diye okuyun) birinde silah ve fallus arasında bağlantı kurulur; libido ve savaş, fallus ve ölüm kalım savaşı, ...