Havva gelecek mi? Marcel Proust Yahudi, hasta ve eşcinseldir. Ari ırk, temiz toplum ve ahlaklı vatandaş kristallerinin ölümcül parıltıları altında, bu üç kimlik, ağırdır. Doğduğu gün Yahudidir, 9 yaşında bedensel hastalığa yakalanmış ve bu hastalık 34 yaşına geldiğinde Proust’u, perdeleri kapalı bir odaya çarmıhlamıştır. Dreyfus Davası, başlamış bitmiş; Zola’nın “J’accuse”ü ...

2016’nın iyi geçtiğini söyleyebileceğimiz az sayıda alandan biri müzik. Gerçekten de yaşadığımız kötü olayları ve kayıpları telafi etmeye çalışırcasına, ardı ardına muhteşem eserlerin yayımlandığı bir yıl oldu. İşte yılın iz bırakan albümlerinden bazıları: Niechęć – Niechęć Polonyalı deneysel caz topluluğu Niechec ikinci albümlerinde de kaotik ve karanlık soundlarını korurken elektronik aranjmanların dozunu ...

“Aşktan da Üstün: Hitchcock Sinemasında Kişisel Bir Gezinti” adlı sinema kitabı Doruk Yayınları arasından çıktı. Kitapta Notorious‘tan (1946) hareketle Hitchcock sineması detaylı bir biçimde kuşatılarak yönetmenin ele almaktan haz duyduğu temalar ve kişisel saplantıları yine kişisel bir bakışla ele alınıyor. Ayrıca gerilim sinemasının ana bileşenleri, yönetmenin teknik ustalığı ve hitchcockyen ...

Metropolis: Bir Şehre Ruh Aramak Metropolis… Meçhul bir geleceğin ürpertici bir ihtişam barındıran kocaşehri… Madde namına hiçbir eksiği yoktur bu metropolün. Her evresinin en ince ayrıntısına değin mükemmel tasarlanmışlığı neresine bakılırsa bakılsın alenileşen bu varlık kütlesi, içinde barındırdığı insanatıyla, hayvanatıyla, nebatatıyla, cemadatıyla devasa bir makinedir. Ve elbette mekanik aksamıyla. Bilim ...

İtalyan yazar Carlo Collodi’nin Pinokyo karakteri, kapitalist toplumun “çalışma” dayatmasına karşı “umutsuz ve mutsuz bir direniş”1 sergiler. Zavallı Pinokyo’nun çalışmaya karşı geliştirdiği “içsel” direniş, “dışsal” gerçekliklerden ötürü amacına ulaşamaz: Aylaklık. Aylaklık düşlerini sürdürme imkânının hayli zayıf olduğu bir toplumsal kesimden geliyor olmasıyla alakalıdır bu: Yoksullar. Pinokyo “kukla” olduğu kadar yoksuldur ...

Şehrazat’ın bütün kadınların sadakatsizliğine inanan hükümdar Şehriyar’a ölümünü bir gün daha erteleyebilmek için hoşuna gidebilecek hikayeler anlatmasıyla açılan Binbir Gece Masalları, zalim bir adam karşısında hayatta kalmaya çalışan kadına dair hala geçerliliğini koruyan en eski hikayelerden biri olarak okunabilir herhalde, çünkü o zamandan bu yana kadının erkek karşısındaki konumunda köklü ...

NE İSTİYORSUNUZ BENDEN? Yirmili yaşların arifesinde Ne İstiyorsunuz Benden?’i okuduğumda Doris Dörrie’yi feminist yazarlar kategorisine koyarak takipçisi olmuştum. Ancak sonradan anladım ki, Dörrie feminist bir yazar olmaktan ziyade cinsiyet kategorilerini sabitleştirmekte pek de beis görmeyen, eğlenceli kadın hikâyeleri anlatan bir yazardı. Filme de çektiği Ne İstiyorsunuz Benden?’in ilk öyküsü “Bir ...

İki bin on iki yılı, benim yeni bir dünyada yaşamaya başladığım yıldı. Nasıl olduysa, yazılmamış bir öykümden kaçan Selim de aynı zamanda geldi, Sima’yı buldu, öyküler yazmaya başladı. Yılı, “Yılın Son Günü” öyküsüyle bitirdi. (1) Aradan yıllar geçti. Selim yazdığı öykülerin çoğunu bir yerde toplamıştı. Ama küçük öyküleri dağınıktı. Annesiyle ...

Detachment (2011) Amerikan yapımı bir film. Yönetmeni Tony Kaye’i ise American History X filminden tanıyoruz. Türkiye’de izleyicilerin karşısına Kopma ismiyle çıkan film Amerikan liselerinde geçici olarak görev yapan bir öğretmenin, Barthes’in hikayesini anlatırken, aynı zamanda gençliğin ve okulların durumunu da gözler önüne seriyor. Aslında filmi izleyip anlamaya çalışırken okulu, hayatın ...

Tiyatro yayıncılığına yeni bir soluk getiren ekip, Sıfırdan Yayınları olarak başladığı serüvene şimdi Dramatik Yayınları olarak devam ediyor. Yayınevi, 7 yeni tiyatro oyununu meraklıları için ilk defa gün yüzüne çıkardı. Genel yayın yönetmenliğini Nurhan Uslu’nun yaptığı yayın evi ayrıca, OYÇED’in mevsimlik yayını “Dramatik” dergisini de çıkarıyor. Ülkemizde nitelikli yayıncılığın, özellikle ...

Meddah öykücülüğü diyebileceğimiz bir tür ile modern öykünün kapılarını 19. yüzyılın sonlarında zorlayan bu coğrafyanın çocukları, 21. yüzyılın hemen başında özgün bir öykü dünyası yaratmayı başarabildi. Bu süreç, Türk edebiyatında modern öykü denemelerinin ilk temsilcileri Aziz Efendi, Samipaşazâde Sezâi ve Ahmet Mithat’tan günümüzün genç öykü yazarlarına, yüzlerce sanatçı sayesinde yaşandı. ...

Psikanalitik Feminizmin Müsebbibi: Freud ve Penis Kıskançlığı Kavramı Freud’un kadın gelişimi üzerine kaleme aldığı metinlerin belkemiğini penis kıskançlığı tezi oluşturur. Penis kıskançlığı kavramı 1905 yılında yayımlanan “Cinsellik Teorisi Üzerine Üç Deneme”den 1932 yılında yayımlanan “Dişilik” makalesine kadar her metnin en temel ve açıklayıcı öğesidir. Penis kıskançlığı kavramı “küçük adamın”, kız ...

Müzik kelimesinin menşei olarak kabul edilen Müz (muse) adlı periler, Yunan mitolojisine göre, tanrı Zeus’un Mnémosyne’den (hafıza) olan dokuz kızıdır. Yani müzik, tanrısal güç ile hafızanın birlikteliğinden doğmuştur. Dünya hayatının geçici zevklerinin ötesinde, en derin, en yüce hisleri, fikirleri ifade edebilen müzikler zaman ve mekânı aşarak evrensel bir boyut kazanmışlardır. ...

Edebiyat tarihçileri ve eleştirmenleri tarafından epeyce şey yazıldı; Türkçe şiirin esaslı damarlarından olan “Garip akımı”yla ilgili. Gerek akımın sahneye çıktığı başlangıç evresinde (1937-1941) gerekse sonraki dönemlerde yapılan yorumlara “yeni yorumları” eklemek hakikaten zor. Zira böylesi bir işe girişecek kişinin karşısına “Garip şiirinin kendisinden çok” bu şiir hakkında yapılmış yorumlar silsilesi ...

12 Mart, Sevgi Soysal’ın hayatında ve edebiyatında dönüm noktasıdır. Tutkulu Perçem ve Tante Rosa’nın yazarı ile Şafak’ın yazarı arasında epey fark vardır. Sudan nedenlerle girdiği cezaevinden “gerçek hayat sahneleri” biriktirerek çıkmıştır Soysal. Konuları ve karakterleri gittikçe politikleşmiştir. Ama bu, onda bir devrimci ajitasyon itkisine yol açmamıştır. Eleştirel mesafesini bir algı ...