Halka bir umut olabilecek Kennedy’nin de öldürülmesinden sonra Soğuk Savaş döneminin Amerika’sında bir nükleer savaş çıkacak korkusu yüzünden, toplum tamamen kuşkucu ve organize olamayan yığınlar haline dönüşmüştü. İşte böyle bir cümle hakkında film çekmek isteseniz ne yapardınız? Muhtemelen dönemin Amerika’sında gerçekleşmiş ve içinde Sovyetler’in de olduğu bir olayı hikayeleştirip filme ...
Devamı »Kuşbakışı Dead Man (1995, Jim Jarmusch)
Geleneksel Amerikan kültürü ve onun uzantı kimliği niteliğindeki muhafazakâr Hollywood sineması; kendi dışındakini, duruşuna aykırı gelen ahlaki normları dıştalarken düşünsel dünyasını da belgeler ister istemez. Marjinal duruşları, orijinal fikirleri ötekileştirirken kendi düşünsel formlarını da dayatır aynı zamanda. Amerikan tarihi kanla örülüdür, hatta onun sokaklarda doğduğu esprisi belli açılardan doğrudur. Bunun ...
Devamı »Mulholland Drive (2001, David Lynch) – 3. Bölüm
Yazının diğer bölümlerini okumak için tıklayınız: Birinci ve ikinci bölüm. Romantizmin Çöküşü, Femme Fatale & Tekinsiz “Hayal kurma ihtiyacı, hayal edilen kişi tarafından mutlu edilme arzusu, pek fazla zamana gerek kalmadan, bütün mutluluk ihtimallerimizi daha birkaç gün önce sahnede beklenmedik, yalancı ve ilgisiz bir görüntüden ibaret olan birine bağlayıvermemize sebep ...
Devamı »Lost Highway (1997, David Lynch) – 4. Bölüm
Yazı dizisinin öteki bölümlerini okumak için bkz: Birinci, ikinci, üçüncü bölüm. Fiziksel & Ruhsal Deformasyon “Bütün dünyanın vahşi bir kalbi var ve her şey bir garip. Ne kadar isterdim, benim için ‘Love Me Tender’ şarkısını söylemeni. Ah, ne kadar isterdim, gökkuşağının üzerinde bir yerde olmayı. Her şey çok kötü oysa.” ...
Devamı »Blue Velvet (1986, David Lynch) – 1. Bölüm
“Film noir is a beautiful feeling for trouble and the realm of the unknown night. I like it because it allows the viewer to dream.” (David Lynch) “Kara film, huzursuzluğa iyi gelen güzel bir duygudur ve bilinmeyen gecenin ülkesidir. Onu seviyorum, çünkü izleyicinin hayal etmesine izin veriyor.” (Çev. Hakan Bilge) ...
Devamı »Eraserhead (1977, David Lynch) – 3. Bölüm
Dinsel Referanslar Yazının diğer bölümleri için bkz: Birinci ve ikinci bölüm. “Babalarımızın hayatta kalmasını istemeyiz. Ölmelerini isteriz. Anksiyetenin en kesin nesnesi, yaşayan bir babadır. Bu bize David Lynch’in filmlerini son derece dikkatli bir şekilde izlememizi önerir. Yani, bu filmlerde neyi ciddiye alacağımızı, neyi almayacağımızı anlamak için.” (1) Anne bedeninden kopuş ...
Devamı »Eraserhead (1977, David Lynch) – 2. Bölüm
Oedipus Kompleksi & Doğum Travması Yazının devamı için bkz: Birinci ve üçüncü bölüm. “Nevrotik kişi sadece biraz daha erken bir aşamada, doğum travmasında takılıp kalmıştır.” (Otto Rank, Doğum Travması) (1) Modern psikanaliz, klasik Hollywood anlatı (narration) sineması ve toplumsal dizge gibi oedipus kompleksi de bir ölçüde hiyerarşik ve indirgemecidir. Bir ...
Devamı »Eraserhead (1977, David Lynch) – 1. Bölüm
Giriş & Genel Bir Çerçeve Yazının devamı için bkz: İkinci ve üçüncü bölüm. Bir debut film olan Eraserhead (1977, Silgikafa) nükleer savaştan arta kalan bir izbeliği çağrıştıran tuhaf bir uzamı merkez edinmiştir. Uzamsal seçim, düşlere hapsolan bir zihni betimleyebilmek için handiyse yerinde bir karar gibi görünür. Çünkü başfigür Henry Spencer’ın ...
Devamı »Barton Fink (1991, Coen Kardeşler)
Coen Kardeşlerin yönetmenliğini yaptığı Barton Fink filmi, top 10 listemi çıkarsam muhtemelen bu listede Fellini’nin 8½ (1963) filmi ile yan yana yer alırdı. Tıpkı 8½ filminde olduğu gibi Barton Fink de aslı esasında bir yaratıcılık krizini konu alır. Lakin salt bunun etrafında dönmez. Broadway’de oyunlar yazan bir karakterdir Barton Fink ...
Devamı »Wild at Heart (1990, David Lynch)
Filmin yönetmeni David Lynch’i biraz tanıyanların bile aklının köşesine yazdığı anlaşıl(a)mama izlenimleri kısa filmleri ve ilk uzun metraj film denemesi Eraserhead’den bu yana izleyicilerin en sevdiği özelliği ya da en nefret ettiği de olabiliyor. 9 yapımlık filmografisini dikkatli incelediğimizde sadece üç film dışında farklı yapıda sinema dilini icra etmiştir. Farklı ...
Devamı »Jim Jarmusch’un Favori Filmleri
Amerikan bağımsız sinemasının altın çocuğu Jim Jarmusch’a göre sinema tarihinin en iyi 10 filmi aşağıda… O da Orson Welles (bkz. Welles’in 10’luk listesi) gibi tamamı siyah beyaz filmlerden oluşan 10 klasik film seçmiş… Jim Jarmusch’a Göre En İyi 10 Film: 1. L’Atalante (Jean Vigo) 2. Tokyo Story (Yasujiro Ozu) 3. ...
Devamı »Benjamenta Enstitüsü’nün Görsel İmajları Üzerine
Önnot: 2024’de yazdığım bir başka yazı… Bu sütunlarda da okunsun istedim. İyi okumalar… “Bu dünyanın insanı irkilten yanı korkunçluğu değil, olağan görüntüsüdür.” Theodor Adorno “Amerikan bağımsız sineması”nın bu sularda pek bilinmeyen animasyon yaratıcıları Quay Kardeşlerin (Stephen & Timothy Quay) ilk uzun metrajlı filmi Benjamenta Enstitüsü (1995,Institute Benjamenta, or This Dream ...
Devamı »George A. Romero’nun Sevdiği Filmler
George A. Romero’nun adı, ağır ağır yürüyen, gözleri fışkırmış, beyinleri akan, cehenneme sığmadıkları için dünya coğrafyasında devinen zombilerle özdeşleşmiş durumda. Quentin Tarantino, Robert Rodriguez gibi günümüz sinemasının b filmi hayranı yönetmenlerinin de hayranlık duyduğu Romero, düşük bütçeli ilk uzun metrajlı filmi Night of the Living Dead’den (1968, Yaşayan Ölülerin Gecesi) ...
Devamı »Bağımsız Sinemacı: Abel Ferrara
Amerikan bağımsız sinemasının ilginç isimlerinden biri olan Abel Ferrara ülkemizde fazla tanınan bir yönetmen değil. -Bildiğimiz kadarıyla sadece tek bir filminin DVD’si piyasaya sürüldü- Değişik türlerde filmler çevirmiş olan Abel Ferrara’nın filmlerinin ortak özelliği hemen hepsinin çok rahatsız edici olması, büyük bir sıkıntı ve kasvet duygusu içermesidir. İtalyan asıllı sinemacı ...
Devamı »