Etiket Arşivi: insan

“Bir şeyi en iyi yaşayanlar bilir” şeklinde bir algı vardır toplumumuzda, haksız da değiller hani. Gerçekliğe sızmanın en iyi yolu bir bütünlük olarak onu içselleştirmektir, ne uzaktan mantık yürütmeler, ne de bir gerçekliğe karşı takınılmış önyargılı duygular bütünlüğü pek bir şey veremez bize. Gerçeklik ancak ona bir bütün halinde eğildiğinizde ...

Su, sonsuzdur; canlı yaşamı suyun etrafında gelişmiş, medeniyet su ile doğmuştur. Ayrıca su yeryüzünün her noktasını yağmurlar yağıp tufan geldiğinde kaplar. Tufanda, fırtınalar kopacaktır. Gücü olmayan boğulacak, yaşayacak yer ve gıda azalacaktır… Dört dalda Oscar adayı olan Beasts of the Southern Wild (Doğanın Hayvanları) filminde dünyanın sonu gelmiş gibi bir ...

Ülkede sıklıkla yaşanan patlamalardan sonra insanların özellikle sosyal medya üzerinden “Artık patlamalara alıştık,” ya da “Ölümler bile sıradan gelmeye başladı,” şeklindeki paylaşımlarına alıştık. Bu cümleler, daha en başından bir teslimiyeti açığa çıkarıyor. Aksi tarafta, insanlar yas tutmanın önemine vurgu yapıyor, anmalar düzenliyor, dolayısıyla ve oldukça anlaşılır biçimde ölümlere politik bir ...

Çocukken Türkiye’de yaşayan herkesin Türk olduğunu sanırdım. Dünyanın tüm güçlülerine, yedi düvele karşı verilen Kurtuluş Savaşı’nın ve önderi Mustafa Kemal’in öyküsünü dinlediğimde çok etkilenmiş, hep güçsüzün yanında olma özelliğimi belki de bundan kazanmıştım. Okuldaki ilk arkadaşlarımdan birinin adının bizimkilerden farklı oluşu, adıyla diğer çocukların dalga geçmesi bile Ermeni olduğunu anlamama ...

Evrende “logos” dediğimiz bir düzenleyicinin olduğunu kabul etmekteyiz. Buna “evrensel akıl” diyebiliriz, ya da gezegenimiz söz konusu olduğunda “doğanın aklı” diyebiliriz. Doğa, kendi dengesi ve düzeni içinde varlığını sürdürüyor malumunuz.  Hegel, “Varolan her şey akla uygundur, akla uygun her şey varolacaktır.” derken bir “logos”dan söz ediyordu. Ancak, insanların kurduğu sosyal ...

Nietzsche, kendi felsefesini geleceğin felsefesi olarak nitelendirmişti. 19. yüzyılda modern toplumun radikal eleştirmenleri olan klasik anarşistler dahi, onun söylem tarzıyla buluşmanın bir imkânını yaratamamıştı. Nietzsche, çağdaşları ile arasındaki uçurumu şu sözlerle vurguladı: “Ödevimin büyüklüğü ile çağdaşlarımın küçüklüğü arasındaki oransızlık şuradan belli ki, beni işitmediler, görmediler bile.”[1] Aradan geçen zamanda Nietzsche’nin ...

Birisi bana fanatizmin psikodinamiğini açıklayabilir mi? Dinlere, ideolojilere, futbol taraftarlığına, vs dair fanatizm… Kendisinin inandığı dine inanmayan, kendisinin savunduğu ideolojiyi savunmayan, kendisinin tuttuğu takımı tutmayanları ötekileştirmenin, düşman saymanın, hatta onu öldürmeyi hak saymanın daha ötesi görev saymanın altında yatan psikodinamik paradigma nedir? Empati yetisinin güdük kalmasıyla açıklanabilir mi mesela fanatizm? ...

Tiyatrodaki farenin müzik dünyasına kazandırdığı sopranonun öyküsünü bir veterinerin yazısında okumuştum. Mehmet Yılmaz Milliyet’in Ankara ekindeki köşesinde yazmıştı. Yaşamın ilginç kesişmelerinden biri. Soprano ve fare. Sovyetler’in son yıllarıymış. Henüz on yedi yaşındaki Anna Netrebco yarım günlük çalışma programında Mariinsky Tiyatrosu’nda sahne temizliği görevini üstleniyormuş. Bir gün karşısına çıkan fareyi görünce ...

Superman, Örümcek Adam ve Batman süper kahramanlar olarak nitelendirilen çizgi roman karakterleridir. İnsanların sürekli kurtarıcılara gereksinim duydukları bir çağda yaratılmışlardır. Sinemanın kitle iletişim araçlarındaki etkin yönlendirme gücünün farkına varılmasıyla birlikte bu alanda da kullanılmışlardır. İnsanların başlarına gelebilecek günlük kazalardan, dünyanın başındaki büyük (!) tehlikelere kadar ne kadar sorun varsa bu ...

George Orwell’in “1984” adlı distopik romanını (1) “2000+X”i yazmaya başlamamdan 14, kitabın başlığındaki yıldan 28, yazıldığı yıldan 63 yıl sonra okudum. Kitabı okumadığım, filmini (2) izlemediğim halde hakkında epey bilgim vardı. “Büyük Birader” herkesin bildiği bir terim olmuştu. Ayrıca Gerçek Bakanlığı üzerinde de genel bir izlenim edinmiştim. “1984” romanını 2024’de ...

Kaos GL #129 – Mart-Nisan, 2024 Madun konuşabilir mi? Dosya yazarlarımızdan Serhat Celâl Birdal’ın hatırlattığı bir Spivak sorusu ile açıyoruz dergimizin sayfalarını: Madun konuşabilir mi? “Ötekiler/Madunlar/Dışarıda Bırakılanlar” dosyamız, madun olmanın çeşitli bedenlerine bürünmüş yazılarla derlendi. “Madun kimdir?” sorusunun bin bir yanıtını arayarak, sanırım en çok şu sorunun yanıtını bulduk: Madun ...

Öncelikle, hiçbirimiz Gürpınar hazretlerini sevmek zorunda değiliz. Ama etrafında yaşayan insanlara ve son zamanlarda da birkaç mizah dizisinde kullanılmaya başlanmış, belli başlı temel insani özelliklere sahip, gerçekçi karakterlere biraz dikkatle bakan bir kişi, yüz yıl önce gerçek hayatın içinden alınıp kurgulanmış roman kişilerinin, çağdaşımız kişilerle nasıl bir örnek oturduğunu fark ...

Aşk & Saplantının Doğası Üzerine “Bir sürü çiçek ama saydırmaya kalkma Ayrı ayrı kadınlardan koparılmış Kadınlardan ya hem de bilsen nerelerinden Kahin-klin kahin-klin Ben ne kadar öbür çiçekleri denesem Seninki gül oluyor aralarında.” (Cemal Süreya, “Türkü”) (1) Arzu duyan öznenin, arzuladığı haricindekileri dışladığı insansal gerçeği obsesyona (obsession) karşılık gelebilir mi? ...

Thomas Hobbes, eserinin hemen girişinde Leviathan’ın ne olduğunu açıklar. “…Latince’de Civitas denilen, DEVLET adlı o büyük EJDERHA yaratılır; bu, doğal insanın korunması, savunulması için tasarlanmış olup ondan daha büyük bir cesamete ve kudrete sahiptir ve onda, egemenlik bütün gövdeye canlılık ve hareket veren yapay bir ruhtur; yargıçlar ve diğer yargı ...

Terminatör (1) filmlerinde bu insansı makinelerden herhangi biri hiç Coca Cola içmiş miydi? Filmin yazarları olarak yönetmen James Cameron’la birlikte Gale Anne Hurd ve ek diyaloglarda William Wisher Jr. adları geçiyor. Yenilmez bir robot suikastçı, kendi halinde yaşayan ama gelecek için tarihsel bir önem taşıyan garson bir kız, büyüdüğünde insanlığın ...