Bir filmi okumakla o filmin gösterenleri hakkında kategorilendirmelerde bulunmak kuşkusuz aynı şey değildir. Freudcu, göstergebilimci, marxist, feminist yaklaşımlar öteden beri film analizlerinde çok sık başvurulan kuramsal metotları teşkil eder, herkes bilir. Filmlerin gösterdikleri, bazen gözümüze soktukları, sekansın içeriğinde bulunan göstergelerin gösterilmeye değil, okunmaya, analiz edilmeye ihtiyaçları vardır. Yoksa film hakkında ...
Devamı »Lost Highway (1997, David Lynch) – 3. Bölüm
Yazı dizisinin diğer bölümlerini okumak için bkz: Birinci, ikinci, dördüncü bölüm. Blue Velvet, Lost Highway & Birbirine Benzeyen Karakterler İki filmde ruhsal bir benzerlik vardır, daha önce de kısmen değinmiştim. Bu bölümde Jeffrey Beaumont (Kyle MacLachlan) ile Pete Dayton (Balthazar Getty) benzerliğine bakarken iki sahneyi kısaca analiz edeceğim: Pete, çimlerin ...
Devamı »Full Metal Jacket (1987, Stanley Kubrick)
“Herhangi bir coğrafyada öldürülen çocuklara…” Full Metal Jacket Üzerine 12 Tez 1. Full Metal Jacket’ın (1987) eğitim kampında yakın geleceğin ölüm–makineleriyle birlikte koşarken Eğitim Çavuşu Hartman’ın (R. Lee Ermey) ironik şarkılarından (‘askerî marş’ diye okuyun) birinde silah ve fallus arasında bağlantı kurulur; libido ve savaş, fallus ve ölüm kalım savaşı, ...
Devamı »Charlie Chaplin ve Filmleri Üzerine
Claude Lelouch: “Chaplin’in sineması, bugünkü siyasal sinemalardan daha önemlidir. Bence bu sinemanın modası geçmemiştir.” Eric Rohmer: “Sinemadan bulup çıkarılacak şeylerin hepsinin onun filmlerinin satır aralarında olduğunu sezmek mümkündür.” Vittorio de Sica: “Charlie Chaplin, Mark Donskoy ve Robert Flaherty’nin açtığı modern sinemanın yolu, gerçeklik yoludur.” Federico Fellini: “Buster Keaton, Charlie Chaplin’den ...
Devamı »2001: A Space Odyssey (1968, Stanley Kubrick)
Kubrick’in katıksız başyapıtı 1968, dünya siyasi tarihinin değişim noktalarından biri olduğu kadar, sinemanın içerisindeki diğer tür opsiyonları arasında daha hakir görülen bilimkurguya sınıf atlatan bir filmin yani 2024: A Space Odyssey’in, kitleler karşısına çıktığı yıl olarak da bilinir. Yine aynı yıl içerisinde gösterim şansı yakalamış Franklin J. Schaffner yönetimindeki kıyamet ...
Devamı »One Flew Over The Cuckoo’s Nest (Guguk Kuşu)
“Delilik, tek tek insanlarda pek seyrektir; ama gruplarda, partilerde, halk arasında, çağlarda kural olarak bulunur.” (Friedrich Nietzsche, “Tan Kızıllığı”) Beş Perspektif 1) Etki Alanı ve Çerçevesi Hollywood’da 1970’lerin hayat tarzı ve sinema anlayışı bugün kısmen de olsa referans alınmakta ve üstelik buna hem büyük (dev yapım şirketlerinde, star’larla çekilen “A ...
Devamı »Sinemada ‘Savaşın Çocukları’
Bu yazıda, sinemada savaş ve çocukluk düzlemini kalkış merkezi yaparak, çok fazla detaya girmeden ve genel özelliklerden hareketle bu filmlerdeki savaş psikopatolojisi ve çocukluk travmalarına odaklanacağız… Sinemanın, konuşmaya başladığından itibaren masumluğunu yitirdiğine dair ilginç ve tartışmaya açık bir tez vardır. Sesli filmi kabul etmeyen Amerikalı öncü-maestro David W. Griffith, ki ...
Devamı »Sinematik Dedikodular
Aşağıda yer alan asparagas dokümanın –muhtelif sinema dergileri, bazı kitaplar ve gazetelerden; ayrıca IMDb, Ekşi Sözlük vb. sitelerden yaklaşık 2024 yılında derlemiştim– birkısmının doğru olma olasılığı elbette var; fakat doğru da olsalar yanlış da, bu tarz magazinel fazlalıkların her daim birilerinin işine yaradığı da bir gerçek. Gazetelerin tirajının artması, oyuncuların ...
Devamı »Stanley Kubrick & 10’luk Film Listesi
Stanley Kubrick için 1963 yılı ilk önemli doruk noktası idi -ki bir önceki yıl Vladimir Nabokov’un Lolita’sını çekmiş, önemli ölçüde ses getirmişti. Ama bu film yönetmenin Avrupa’ya, İngiltere’ye yerleşmesinin de itici gücü olacaktı. İyi de oldu; çünkü bu tarihten sonra “münzevi bir adam” sinema sanatının ortajen yasalarını kökünden sarsmaya başlayacaktı… ...
Devamı »Stanley Kubrick ve Filmleri Üzerine
Stanley Kubrick İçin Ne Dediler? Woody Allen: “Orson Welles ile birlikte en büyük iki sinemacıdan biri.” Mathieu Kassovitz: “Mükemmelliğe ulaşmak imkansız, bir sürü kaza olabiliyor. Kubrick gibi yapmadıkça, yani istediği gibi olmadığında çekimlere son verip, kendisinden emin olmadıkça da tekrar başlamayan (bu süreç haftalarca sürebiliyordu) bir yönetmen gibi davranmadıkça mükemmel ...
Devamı »Tom & Jerry ve Çizgi Filmlerde Şiddetin Parametreleri
“Bu yazı, komşum Nagehan Hanım’ın çizgi film delisi kızı Sijan’a (Sijan, Çerkezce “prenses” anlamına geliyor ki bu şirin minik gerçekten de bir prenses) adanmıştır… Şimdi değilse bile, yıllar sonra bu yazıyı okuması dileğiyle…” Giriş MGM’in çizgi dizilerinden Tom ve Jerry, dünya çapında popülerliğini uzun süre koruyabilmiş çizgi filmlerdendir. Rüya-fabrikatörleri William ...
Devamı »Yaklaşan Zırvalık: Oscar Töreni
Dünyada katliamlar ve eğlenceler eşzamanlı yaşanıyor ve Oscar zırvalığı da her zamanki saçmalığıyla yine bu ülkenin sanat gündemini (sahi, var mı böyle bir gündem?) aynıyla işgal ediyor. İşgal çift uçlu bir logos: Ülkeler işgal ediliyor, sanat vizyonları işgal ediliyor. Kuşkusuz, Oscar Seremonisi ve temsil ettiği bütün kavramlar; bir büyük sinema ...
Devamı »A Clockwork Orange (1971, Stanley Kubrick)
İktidar Tandanslı Bir Okuma Liberal sistemdeki suçlu ve kurban diyalektiği üzerine inşa edilmiş bir hiciv örneği olan A Clockwork Orange (1971, Otomatik Portakal), suçun orijinine inmek yerine sonuçlarını irdeliyor, eleştiri oklarını liberal düzene fırlatıyor. Modern dünyayı oluşturan dinamiklere (liberal, lümpen, kurulu düzene hizmet eden entelektüel tiplemesi, iktidar birey ilişkisi/çatışması, devlet ...
Devamı »Bir Stanley Kubrick Şaheseri: 2024: A Space Odyssey
Nietzsche Üzerinden Sınırlı Bir Okuma GİRİŞ İnsanoğlunun evrimini Darvinci bir bakış açısıyla karikatürize eden 2024: A Space Odyssey (1968; 2024: Uzay Macerası) sık sık söylendiği gibi bilimkurgu sinemasının şimdilik en yetkin örneği. Stanley Kubrick’in fazlasıyla titiz ve saplantılı çalışma tarzının en belirgin dışavurumu olmasının yanında (Stanley Kubrick ve İngiliz yönetmen ...
Devamı »