Sayfa Tasarrufu, Dergiler ve Ihlamur Dergisi
Bilindiği üzere dergi çıkarmak meşakkatli bir uğraştır. Her dergi türünün kendine has sorunları, sıkıntıları, hassasiyetleri var muhakkak. Bir otomobil dergisi çıkarıyorsanız reklam ya da satış sorunu ikinci plandadır örneğin; öncelikli sorun otomobil sektöründeki gelişmeleri sıkı takip etmektir. Magazin dergiciliğinde manşette ilgi çekecek haber konuları bulmak, ekonomi dergiciliğinde para piyasalarını takip etmek, sektörel dergilerde haber-reklam bulmak vb. öncelikler söz konusudur.
“Hür tefekkürün kalesi” edebiyat dergilerinde ise öncelikler farklı. Hemen tüm dergilerin çıkarılma gayesi kazanç sağlamak iken edebiyat dergilerinin yayımlanması yüksek sesle yaşama arzusunun bir tezahürüdür. Yayına hazırlanması, basımı, dağıtımı vb. her safhası ayrı bir fedakârlık gerektiren edebiyat dergilerinin -genellikle- gelir kaynağı dergi aboneleri ve hatır reklamlarından mütevellit. Ülkemizdeki dağıtım sorunu, dağıtımcıların dergilere olan tutumu, yayınevlerinin kitap tanıtımı için popüler mecmuaları tercihi; edebiyat dergilerini her geçen gün kabuğuna çekilmeye, abone eksenli çalışmaya, sayfa sayısını düşürmek ya da sayfaları tasarruflu kullanmaya zorluyor.
Dergilerin hayatta kalma mücadelesinde bir çözüm yolu olan sayfa tasarrufu nedensiz değildir. Ancak kimi dergilerde bir sayfada 5-6 şiir yayımlandığına üzülerek şahit olmaktayız. Kimi dergilerde ise şiirler kenar süsü ya da yazıların sonuna -boş kalan yerlere- dolgu malzemesi olarak kullanılmakta. Cimrilikte sınır tanımayıp şiirleri içindekiler kısmına bile koymayan; içindekiler kısmının altına şairlerin adlarını topluca yazıp; “bu sayıda yer alan şiirler gibi” sıralayıveren dergilerin sayısı neyse ki çok az. Sormak lazım kendilerine: “Şiir yazanın suçu ne?” Öykü, deneme, mektup, makale vb. düzyazı türleri şiirden daha mı üstün? Nitelikli ya da niteliksiz bir nesir için illa ki yeni bir sayfa açarken; şiirleri dolgu malzemesi, kenar süsü gibi kullanmak ne kadar yerinde ve erdemli bir davranış? Nitelikli bir şiir niteliksiz bir nesir kadar hak etmiyor mu müstakil bir sayfada yayımlanmayı? Bu dergilerde şiiri yayımlanan şairler, şiirinin yayınlanmasından mutluluk mu duymalı yoksa eserine yapılan bu saygısızlıktan esef mi duymalı?
Her yönüyle fedakârlık gerektiren edebiyat dergilerinin tasarruf kaygısı son derece makuldür; ancak tasarrufun sadece şiir üzerinde yapılması büyük bir talihsizliktir. Onlarca yıldır çıkan dergilerin dahi bu hususa dikkat etmiyor olmaları ekonomik kaygıdan öte bir durumdur. Bununla birlikte Yedi İklim, Esrar, Tûtî, Herşeye KARŞIN gibi dergilerin ve şiire özel bir bölüm açan Kitap-lık dergisinin gösterdikleri hassasiyet takdire şayandır.
Ihlamur’un yayın ilkelerini değerlendirenler olumlu ya da olumsuz pek çok şey söylemişlerdir ve söyleyeceklerdir. Ne var ki dergimiz hakkında kimsenin karşı çıkmayacağı husus sayfa tasarrufuna yaklaşımımız olacaktır. Üçüncü yılına giren dergimizde hiçbir şiiri, bir başka şiirle aynı sayfada ya da bir yazıdan arta kalan boşlukta yayımlamadık. Ihlamur için onlarca satırlık yazı ne ise iki satırlık şiir de odur. Bir duyguyu aktarmak için sayfalar dolusu yazarız ya da üstad Necip Fazıl gibi iki satırda ifade ederiz. Durum böyleyken, sırf daha kısa (!) diye şiiri düzyazının kenarına-kıyısına iliştirmek abesle iştigaldir, talihsizliktir ve dahi haksızlıktır.
Dergimizin bu husustaki tavrı; 7. sayımızın 8. ve 69. sayfalarında yayımlanan iki şiirle, net bir şekilde ifade edildi. İki satırlık şiire bile bir sayfa ayırmak bu minvalde varılacak son nokta, israf ile tasarruf arasındaki son çizgi olsa gerek. Sınırları, alışılagelmiş kalıpları zorlayan, dergiciliğe yeni bakış açıları kazandıran, ilkelerinde inatçı, isteklerinde mütevazı bir dergiye de ancak bu yakışırdı; zira herkes kendisine yakışanı yapar.
(Ihlamur Dergisi, Sayı:8, Mayıs-Haziran 2024)
Ihlamur Dergisi
Genel Yayın Yönetmeni
Yorumlar
Bu konuda siz ne düşünüyorsunuz...
Yorumunuzda avatar çıkması için gravatara üye olmalısınız!
Additional comments powered by BackType